Co to jest edukacja alternatywna?

Edukacja alternatywna jest formą sprzeciwu wobec sformalizowanego systemu szkolnego i panujących w niej zasad. To także chęć humanizacji edukacji, zastąpienie lekcji szkolnej na rzecz ujęcia pracy systemem całodniowym oraz uaktywnianie dzieci zgodnie z ich zainteresowaniami i predyspozycjami. Edukacja alternatywna stanowi wyraz buntu przeciw sztywności i sztampowości systemu szkolnego, braku podmiotowych relacji nauczyciela z dziećmi oraz zachwiania proporcji między dążeniem do osiągania celów dydaktycznych i wychowawczych.

Dlaczego pojawiła się pedagogika i edukacja alternatywna?

Ponieważ nauczyciele chcą zerwać z szarą rzeczywistością i próbować dokonywać w niej zmian. Pedagodzy uświadamiają sobie, że nie chcą kontynuować utartego sposobu działania, ale chcą poszukiwać czegoś nowego – jakiejś alternatywy dla istniejącej sytuacji.

Powstanie szkół alternatywnych wynika z niezadowolenia z istniejącego stanu, z chęci wprowadzania zmian na lepsze.  Szkolnictwo alternatywne jest symbolem wdrażania czegoś nowego w stosunku do tego, co jest powszechnie stosowane i uznawane za obowiązujące.

Jaka edukacja jest alternatywna?

To edukacja taka, która:

• Stanowi opozycję do propozycji już istniejącej.
• Stosuje własny system krytyki wobec istniejącej rzeczywistości i obala dotychczasowe mity, fałszywe przesądy i konwencje.
• Za bazę dla powstających poglądów wyznacza tolerancję, demokrację i otwartość na nowości.
• Jest niezależna od uwarunkowań  politycznych, społecznych i gospodarczych.
• Bazuje na dialogu, prawie do wolności i samorealizacji.
• Rodzi się z odwagi dążenia do idealnego świata.
• Występuje w obronie zagrożonej suwerenności każdego podmiotu – dzieci, młodzieży, osób niepełnosprawnych.

Edukacja alternatywna zakłada głównie:

• Humanizację edukacji – wychowanie i nauczanie ma pomagać dziecku w tworzeniu samego siebie, zaspokajać jego potrzeby i stymulować do rozwoju.
• Przezwyciężanie odtwórczych form aktywności dziecka, stymulowanych przez metody odtwórcze, przez stosowanie metod wspierania aktywności dziecka.
• Zmianę podejścia do programu – zaprzestanie traktowania go jako jedyną bazę i skupiania się wyłącznie na jego realizacji, a w zamian wykorzystanie treści programowych do wspierania aktywności dzieci.
• Skupienie się na ocenie opisowej, zmiana podejścia z selekcji dzieci i stopniowania, na podejście wspierające i motywujące do samooceny.
• Odejście od lekcyjnych form organizacji szkoły i założenie mówiące, że podstawową formą edukacyjną jest dzień pracy i aktywności dzieci.